Υπάρχουν τρόφιμα που επηρεάζουν την ακμή;
Αλήθειες και μύθοι…
Η ακμή είναι μία συνηθισμένη πάθηση, η οποία ταλαιπωρεί όχι μόνο την πλειοψηφία των νέων αλλά και μεγάλο ποσοστό του γενικού πληθυσμού. Συγκεκριμένα, επηρεάζει περισσότερο από το 80% των ανθρώπων σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Πολλές φορές μαζί με αυτή τη δερματολογική πάθηση συνυπάρχουν και άλλες ανεπιθύμητες συνέπειες, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, κακή εικόνα σώματος, κοινωνική απόσυρση ακόμη και κατάθλιψη.
Ποια είναι η αιτιολογία της ακμής;
Κύριοι παράγοντες, που συμβάλλουν στη δημιουργία της ακμής, είναι η υπερλειτουργία του σμηγματογόνου αδένα (υπερέκκριση σμήγματος) και η υπερέκκριση ορμονών (συγκεκριμένα ανδρογόνων). Άλλοι σημαντικοί παράγοντες, που επηρεάζουν την εμφάνιση ακμής, είναι η αύξηση ορισμένων ειδών βακτηρίων στο δέρμα (Propionibacterium acnes) καθώς επίσης και διάφοροι άλλοι γενετικοί (όπως το οικογενειακό ιστορικό λιπαρότητας δέρματος) και εξωγενείς παράγοντες (πχ καλλυντικά).
Η ακμή επηρεάζεται από διατροφικούς παράγοντες;
Όλοι έχουμε ακούσει για τα ενοχοποιημένα τρόφιμα ως προς την ακμή, όπως ότι η σοκολάτα και η ζάχαρη ευθύνονται για αυτή την δερματολογική πάθηση. Ισχύουν όμως αυτοί οι ισχυρισμοί; Υπάρχουν τρόφιμα τα οποία συσχετίζονται με την εμφάνιση ή την επιδείνωση των συμπτωμάτων της ακμής;
Μεγάλος πλήθος ερευνών αναφέρονται στη σχέση, που μπορεί να υπάρχει μεταξύ διάφορων τροφίμων και της ακμής. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτών των μελετών, τα τρόφιμα που φαίνεται να επηρεάζουν την ακμή, επιδεινώνοντας τα συμπτώματα της είναι:
ü Γαλακτοκομικά προϊόντα: Μελέτες έχουν δείξει, πως η συχνή κατανάλωση γάλακτος μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα σε περιπτώσεις εμφάνισης έντονης ακμής. Η σχέση αυτή μεταξύ των γαλακτοκομικών προϊόντων και της ακμής δεν φαίνεται να οφείλεται στα λιπαρά των γαλακτοκομικών προϊόντων, αλλά σε διάφορες ορμόνες, που πιθανόν να μην καταστρέφονται με την επεξεργασία του γάλακτος, καθώς επίσης και στην παράγωγή της αυξητικής ορμόνης με την κατανάλωση του γάλακτος. Η αυξητική ορμόνη έχει συνδεθεί με την παραγωγή ανδρογόνων στις γυναίκες, τα οποία συμβάλλουν στην ακμή.
ü Τρόφιμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη: Ο γλυκαιμικός δείκτης είναι ένα «εργαλείο» που δείχνει πόσο γρήγορα ένα τρόφιμο αυξάνει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Παραδείγματα τροφίμων υψηλού γλυκαιμικού δείκτη είναι η ζάχαρη, οι νιφάδες καλαμποκιού, το λευκό ρύζι, οι πατάτες φούρνου, το καρπούζι, το κρουασάν, το άσπρο ψωμί, τα δημητριακά πρωινού μη ολικής άλεσης. Η υπερβολική κατανάλωση τροφίμων υψηλού γλυκαιμικού δείκτη έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγής των ανδρογόνων , η οποία επηρεάζει αρνητικά στο φαινόμενο της ακμής.
Αμφίβολη όμως φαίνεται να είναι η σχέση μεταξύ της σοκολάτας και των κορεσμένων λιπαρών (κύριο λίπος του κρέατος και των γαλακτοκομικών προϊόντων) με την ακμή. Συγκεκριμένα όσον αφορά στη σοκολάτα, πρόσφατες μελέτες φαίνεται να την απενοχοποιούν, ως υπεύθυνη για την ακμή καθώς το τρόφιμο αυτό δεν σχετίζεται με την ανάπτυξη βακτηρίων, που ευθύνονται για την ακμή.
Τι συστήνεται όμως σε άτομα τα οποία εμφανίζουν ακμή, όσον αναφορά τη διατροφή τους;
Η ακμή δεν μπορεί να προκληθεί από την διατροφή. Παρόλα αυτά ένα άτομο ,το οποίο αντιμετωπίζει πρόβλημα ακμής συστήνεται να περιορίσει την κατανάλωση τροφίμων, που έχουν παρατηρηθεί να επιδεινώνουν τα συμπτώματά της. Σε γενικές γραμμές συστήνεται η κατανάλωση μίας ισορροπημένης διατροφής, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά. Να προτιμούν τα προϊόντα ολικής άλεσης, να καταναλώνουν επαρκή ποσότητα νερού και να αυξήσουν την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε ω-3 λιπαρά (ψάρια). Μία μη ισορροπημένη διατροφή (πχ πλούσια σε τρόφιμα τύπου fast food) μπορεί να αυξήσει τα σημάδια της ακμής. Μία ισορροπημένη διατροφή βρίσκεται μέσα στα πλαίσια της καλής υγεία του ανθρώπου. Τα λόγια του Ιπποκράτη «Αφήστε το φαγητό να γίνει φάρμακό σας, και το φάρμακο να γίνει φαγητό σας» ισχύουν μέχρι σήμερα τονίζοντας τη σχέση μεταξύ διαφόρων παθήσεων και της διατροφής.
Ελένη Τριανταφύλλου
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Βιβλιογραφία
American Academy of Dermatology
PAPPAS, A. (2009) The relationship of diet and acne: A review. Dermatoendocrinol, 1, 262-7.
SPENCER, E. H., FERDOWSIAN, H. R. & BARNARD, N. D. (2009) Diet and acne: a review of the evidence. Int J Dermatol, 48, 339-47.
