Συνηθίζετε να καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ σε
τακτική βάση;; Έχετε συνδέσει την διασκέδαση με την κατανάλωση αρκετών
ποτηριών κρασί και σας φαίνεται αδιανόητο να μείνετε στα 2 ποτήρια;;
Πόσα γνωρίζετε για το αλκοόλ και για την επίδραση που έχουν αυτές οι συνήθειες
στην υγεία σας;; Μάλλον είναι ώρα να γνωρίσετε κάποια πράγματα και να
επαναπροσδιορίσετε τη σχέση σας με το αλκοόλ…
Τι είναι το αλκοόλ;;
Το αλκοόλ είναι προϊόν ζύμωσης διαφόρων ουσιών, όπως η μαγιά,
τα σάκχαρα και τα άμυλα. Το κρασί, η μπύρα, η βότκα, το ουίσκι, το τσίπουρο, το
ούζο είναι κλασσικά παραδείγματα αλκοολούχων ποτών. Κάθε ποτό έχει διαφορετική
περιεκτικότητα σε αλκοόλ. Για παράδειγμα συνήθως η μπύρα έχει ~5% αλκοόλ, το
κρασί ~12%, ενώ τα «σκληρά ποτά», όπως η βότκα και το ουίσκι έχουν γύρω στο
40%! Η τελική ποσότητα αλκοόλ που προσλαμβάνουμε
δεν εξαρτάται μόνο από την περιεκτικότητα των διαφόρων ποτών σε αλκοόλ, αλλά
και από την μερίδα σερβιρίσματος αυτών των ποτών και βέβαια από την ποσότητα των
μερίδων που καταναλώνουμε!
Το αλκοόλ εισέρχεται στην κυκλοφορία άμεσα από τη στιγμή της κατανάλωσής
του. Απορροφάται γρήγορα από το στομάχι και το λεπτό έντερο και περνάει στο
αίμα (στην κυκλοφορία). Τον μεταβολισμό του αλκοόλ αναλαμβάνει το συκώτι. Το
συκώτι όμως μπορεί να μεταβολίσει μόνο μικρές ποσότητες αλκοόλ σε δεδομένη
χρονική στιγμή, με αποτέλεσμα οι ποσότητες που περιμένουν να μεταβολισθούν και
αυτές με τη σειρά τους να παραμένουν στο
αίμα και να κυκλοφορούν στο σώμα επηρεάζοντας κάθε όργανο του οργανισμού μας. Σκεφτείτε
ότι για έναν υγιή ενήλικα χρειάζονται περίπου 2 ώρες για να μπορέσει να
διασπάσει μια μόνο μερίδα αλκοολούχου ποτού!!
Ποιά ποσότητα όμως θεωρείται
«μια μερίδα αλκοολούχου ποτού»;;;
Ως μια μερίδα αλκοολούχου ποτού ορίζεται η ποσότητα του ποτού
που περιέχει 14γρ καθαρού αλκοόλ. Γενικά μια μερίδα αλκοολούχου ποτού είναι:
360ml μπύρα, 150ml κρασί, 45ml σκληρών ποτών - ή αυτό που λέμε «μια δόση» ποτών τύπου ουίσκι,
βότκα, ρούμι, τζιν κτλ. Παρά την άποψη πολλών ότι το κρασί και η μπύρα είναι
ασφαλέστερα ποτά από τα σκληρά ποτά αυτό δεν ισχύει. Και αυτό επειδή στην
ανάλογη ποσότητα – δηλαδή στη μερίδα σερβιρίσματος του κάθε ποτού- έχουν την
ίδια ποσότητα αλκοόλ, όπως φάνηκε και από τα παραπάνω! Μπορεί η μπύρα και το
κρασί να περιέχουν συστατικά ευεργετικά για την υγεία, αλλά όταν αναφερόμαστε στις
επιδράσεις του αλκοόλ, σημασία έχει η ποσότητα που καταναλώνεται και όχι ο
τύπος του αλκοολούχου ποτού!!!
Πόσο αλκοόλ μπορώ να
πίνω χωρίς να θέσω σε κίνδυνο την υγεία μου;;
Μια συνήθης ερώτηση είναι αν επιτρέπεται η κατανάλωση αλκοόλ
και σε ποιες ποσότητες. Η κατανάλωση αλκοόλ είναι αποδεκτή όταν γίνεται με
μέτρο. Συγκεκριμένα για τους άνδρες 1-2 μερίδες αλκοολούχων ποτών/ ημέρα και
για τις γυναίκες 1 μερίδα/ ημέρα είναι αποδεκτές. Αυτό χαρακτηρίζεται ως μέτρια
κατανάλωση. Προσοχή όμως!! Η σύσταση αυτή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί
αθροιστικά! Δηλαδή δε μπορούμε να σκεφτούμε ότι: «Είμαι γυναίκα, επομένως μπορώ
να πίνω 1 ποτήρι κρασί/ ημέρα, αλλά προτιμάω να τα κρατήσω να τα πιώ μαζεμένα
και τα 7 την Κυριακή που είμαι καλεσμένη σε μια γιορτή….» Αυτή η συμπεριφορά
είναι λανθασμένη και συμπεριλαμβάνεται στην υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ!
Ας δούμε λοιπόν πότε λέμε ότι κάποιος κάνει υπερβολική
κατανάλωση αλκοόλ…Υπάρχουν 3 συμπεριφορές που συμπεριλαμβάνονται στην
υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ..
- Η περιστασιακή μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ! Συγκεκριμένα όταν ένα άτομο καταναλώνει μέσα σε ένα δίωρο ≥ 5 μερίδες αλκοολούχου ποτού, αν είναι άντρας ή ≥ 4 μερίδες αλκοολούχου ποτού, αν είναι γυναίκα
- Η βαριά κατανάλωση αλκοόλ! Συστηματική κατανάλωση > 2 μερίδες αλκοολούχου ποτού/ ημέρα ή >14 μερίδες αλκοολούχου ποτού/ εβδομάδα για τους άνδρες και > 1 μερίδα αλκοολούχου ποτού/ ημέρα ή >7 μερίδες αλκοολούχου ποτού/ εβδομάδα για τις γυναίκες
- Η οποιαδήποτε κατανάλωση αλκοόλ από κάθε άτομο που δεν επιτρέπεται να καταναλώσει αλκοόλ. Άτομα που δεν επιτρέπεται να καταναλώσουν αλκοόλ είναι: τα παιδιά και οι έφηβοι, οι έγκυες ή οι γυναίκες που σχεδιάζουν να μείνουν έγκυες, οι θηλάζουσες, άτομα που δεν μπορούν να πίνουν σε φυσιολογικά όρια, άτομα που πρέπει να χρησιμοποιήσουν ικανότητες που επηρεάζει το αλκοόλ, άτομα που παίρνουν ορισμένα φάρμακα και αλκοολικοί που αναρρώνουν από το αλκοόλ
Σύμφωνα με έρευνες η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ εμφανίζεται
προστατευτική όσον αφορά την υγεία της καρδιάς μας- αναφέρονται όμως σε υγιείς
ενήλικες-. Παρόλα αυτά υπάρχουν δεδομένα που θέλουν τη μέτρια κατανάλωση αλκοόλ
να αυξάνει την πιθανότητα για εμφάνιση καρκίνου του μαστού,
βίαιης συμπεριφοράς,
αλλά και την πιθανότητα για πρόκληση ατυχημάτων.
Η υπερβολική δε κατανάλωση αλκοόλ έχει ιδιαίτερα επιβλαβείς
συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία. Ενδεικτικά αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά,
για διάφορους τύπους καρκίνου (στο στόμα, στον οισοφάγο κτλ), για ηπατικά
προβλήματα και για ψυχολογικές διαταραχές, αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα-
ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ανά περίσταση
μπορεί να μειώσει την ικανότητα του σώματος να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις
ακόμα και ένα 24ώρο μετά την κατανάλωση-, ενώ σε εγκύους αυξάνει τον κίνδυνο για
πολυεπίπεδη προβληματική ανάπτυξη του εμβρύου. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί
να οδηγήσει μέχρι και σε θάνατο, ειδικά αν καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες σε
μικρό χρονικό διάστημα! Πέρα όμως από τα παραπάνω, επειδή το αλκοόλ καταστέλλει
το νευρικό σύστημα και επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου, μειώνει τα
αντανακλαστικά, την κρίση και την ικανότητα συντονισμού, αυξάνοντας έτσι την
πιθανότητα για ατυχήματα, βίαιες και γενικά προβληματικές συμπεριφορές.
Μπορεί το αλκοόλ να
αυξήσει το βάρος μου;;;
Ένα σημείο που θα πρέπει να εστιάσουμε είναι η επίδραση του
αλκοόλ στο βάρος μας! 1 gr αλκοόλ προσφέρει 7kcal, ποσότητα που προσομοιάζει αυτή του
λίπους (1gr λίπους δίνει 9Kcal). Ας δούμε ενδεικτικά τις θερμίδες από κάποια
κλασσικά ποτά: 1 μερίδα σαγκρία έχει ~150kcal, 1 μερίδα ξηρό κρασί ~100kcal, 1 μερίδα ρακί ~150kcal- παρά την τόση μικρή ποσότητα!!!!!-,
1 μερίδα ουίσκι ~100kcal, ενώ για τα διάφορα κοκτέιλ το θερμιδικό περιεχόμενο μπορεί
να φτάσει και τις 200kcal ανά μερίδα ή και περισσότερες αναλόγως! Επομένως,
εύκολα με 2-3 ποτά αυξάνουμε τις θερμίδες που παίρνουμε κάτι που μπορεί να μας οδηγήσει
σε μελλοντική αύξηση βάρους. Πέρα όμως από το αυξημένο θερμιδικό περιεχόμενο
των αλκοολούχων ποτών, το ποτό φαίνεται ότι οδηγεί και σε υπερφαγία, ιδιαίτερα
όταν καταναλώνεται πριν το φαγητό. Για αυτό πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα τις
ποσότητες αλκοόλ που καταναλώνουμε, αλλά και τη χρονική στιγμή που τις καταναλώνουμε!
Τελικά μπορώ να πίνω αλκοόλ;;;
Συνοψίζοντας, αν κάποιος επιθυμεί να καταναλώνει αλκοόλ, είναι
καλό να προσαρμοστεί σε μια μέτρια κατανάλωση, που προτιμότερο είναι να
συνοδεύει ένα υγιεινό φαγητό, πάντα εντάσσοντας το αλκοόλ στα πλαίσια μιας
υγιεινής διατροφής και ενός δραστήριου τρόπου ζωής! Μην ξεχνάμε ότι τα καρδιοπροστατευτικά
οφέλη από τη μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μπορούν να επιτευχθούν και με άλλους τρόπους
(σωστή διατροφή, άσκηση, διακοπή καπνίσματος
κτλ), οι οποίοι δεν εκθέτουν την υγεία μας σε άλλους κινδύνους, αλλά την
προστατεύουν συνολικά!!
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism -NIH
Centers for Disease Control and Prevention-CDC
